Wat is uw reactie als u de het kunstwerk ‘holy cow’ ziet? (klik op ‘holy cow’ voor de afbeelding). Hoe voelt u zich als christen? De kunstenaar achter het werk ‘holy cow’ erkent dat zijn werk controversieel is, maar stelt dat een verbod op dergelijke kunstwerken het einde van de dialoog betekent (De Standaard, 28 oktober 2020). De vraag is natuurlijk in hoever dergelijke kunstwerken de dialoog bevorderen?
Heilige symbolen
Voor christenen is het kruis een heilig symbool. Het kruis zelf is niet heilig, maar het krijgt een bijzondere status door de betekenis en waarde die gelovigen eraan geven. Voor hen symboliseert het kruis vrijheid, vergevening en vrede.
Voor moslims heeft Mohammed een soortgelijke heilige symboliek. Hoewel moslims de menselijkheid van Mohammed benadrukken, beschouwen gelovigen hem als de moslim bij uitstek, het voorbeeld voor hen om te volgen. Op deze manier belichaamt Mohammed de islam. Het vraagt niet veel empathie om te zien hoe een afbeelding waarin Mohammed bespot wordt als een belediging kan beschouwd worden.[1]
Verschillende reacties
Ik kan de vergelijking hier beëindigen, en slechts het punt maken dat zowel christenen als moslims bepaalde godsdienstige gevoeligheden hebben die de maatschappij in het algemeen moet erkennen als het dialoog en respect wil bevorderen tussen ‘religieuzen’ en ‘niet-religieuzen’. Het is echter interessant om de vergelijking verder te zetten en de reacties van de twee religieuze gemeenschappen te noemen. Het kunstwerk ‘holy cow’ zorgde voor ergernis onder de bewoners van het dorp waar het werd tentoongesteld. Het leidde tot daden van vandalisme door 6 ‘ultra-katholieken’. De cartoons van Mohammed gepubliceerd in het afgelopen decennium leidden tot een veel sterkere en meer mondiale reactie. Protesten in de moslimwereld; doodsbedreigingen; de aanval op de kantoren van Charlie Hebdo, en meest recent de brute onthoofding van Samuel Paty. Het is gemakkelijk, en misschien electoraal voordelig, om te besluiten dat het probleem op de één of andere manier bij de Islam ligt, of tenminste bij een radicale groepering binnen de islam. Voor ons christenen is het ook verleidelijk om deze logica te volgen, vergetend dat het niet zo heel lang geleden was dat mensen verbrand werden om religieuze redenen door hen die zichzelf christen noemden.
Waarom heeft de 18-jarige Abdoullakh Abouyedovich Anzorotegen de moord op Samuel Paty gepleegd? Het is absoluut noodzakelijk dat er antwoorden komen op deze vraag, maar het is niet goed genoeg om als enige verklaring te geven ‘omdat hij een moslim was’. Dat zou betekenen dat mijn goede vriend, Hasan, die ik ken als een rechtschapen en eerlijk man, plotseling een koelbloedige moordenaar is geworden. Nee, we zullen als samenleving beter en dieper moeten nadenken dan dat.
Dienaars van de verzoening
Ik schrijf dit artikel niet omdat ik de antwoorden heb. Ik schrijf omdat er krachten aan het werk zijn om onze samenleving, onze gemeenschappen en onze families te polariseren en te verdelen. Als christenen zijn we geroepen om dienaars van de verzoening te zijn (2 Korinthe 5). Zonde scheidt mensen van God en van elkaar. Onze roeping is om mensen naar Christus te wijzen, om mensen uit te nodigen om zichzelf in Hem te verliezen en zo in Hem een nieuwe identiteit te vinden. een hemels burgerschap dat culturele verschillen overstijgt en tegelijkertijd de door God gegeven diversiteit viert.
Hoe kunnen wij dienaars van de verzoening zijn in deze tijd van toenemende polarisatie? Twee woorden: bidden en luisteren.
Bidden en luisteren
De kerk is geroepen om te pleiten namens een wereld die gebroken is door de zonde van haar inwoners. Laten we bidden dat het recht zal stromen als water, de gerechtigheid als een altijd stromende beek (Amos 5:24). Laten we bidden dat mensen goed zullen doen voor hun naaste, wie ze ook zijn. Laten we bidden dat onze leiders met wijsheid en gerechtigheid zullen regeren (zie Psalm 72).
En laten we luisteren naar onze moslim naaste. We hoeven niet altijd met hen eens te zijn, maar laten we tenminste luisteren naar hun frustraties. Ik denk aan de man die moeite heeft om werk te vinden vanwege zijn Arabische naam. Of het tienermeisje die plotseling haar vriendinnen verliest omdat ze besloten heeft om een hoofddoek te dragen. Wanneer moslims worstelen met hoe te leven als een religieuze minderheid in een seculiere maatschappij laat hen dan in ons christenen een sympathieke metgezel vinden. Iemand die begrip toont voor hun angsten en zorgen.
Laten we tegelijkertijd ook luisteren naar degenen die angst hebben voor hun moslimburen. Emoties moeten erkend worden voordat ze kunnen verwerkt worden.
Door het gebed en het luisteren, kunnen wij als christenen bruggenbouwers en vredestichters worden in onze samenleving, en een alternatief bieden voor de retoriek van polarisatie. Kunnen wij door onze reactie dienaars van de verzoening worden? Altijd wijzend op degene die voor ons op dat heilige kruis is gestorven, zodat we uiteindelijk met Hem en met elkaar verzoend zijn.
– David Delameillieure
[1] In feite, ieder afbeelding van Mohammed wordt beschouwd als lasterlijk.